هوش مصنوعی کاربردهای بسیار زیادی حتی در زندگی روزمره افراد دارد و روز به روز در حال پیشرفت و توسعه است. با کمک هوش مصنوعی میتوان بسیاری از فعالیتهای انسانی را به راحتی انجام داد و صرفه جویی زیادی در زمان، پول، انرژی و … به همراه دارد. در این زمینه افراد و شرکتهای زیادی مشغول به کار هستند و هر کدام بر اساس اهداف مختلفی پیش میروند. در نهایت به دنبال استفاده از هوش مصنوعی برای بهبود کیفیت زندگی و همچنین کسب سود برای خود هستند. در این میان شرکت OpenAI یکی از شرکتهای معتبر و شناخته شده در این زمینه است که در ادامه به بررسی کامل آن میپردازیم.
OpenAI چیست؟
OpenAI مخفف “Open Artificial Intelligence” است، OpenAI یک شرکت پژوهش بسیار معروف در حوزه هوش مصنوعی است. هدف اصلی OpenAI توسعه و ارتقاء هوش مصنوعی به منظور استفاده بهینه از آن در جامعه است. شرکت OpenAI در سال 2015 تأسیس شد و در طی سالها به یکی از سازمانهای برتر و نام آشنا در زمینه هوش مصنوعی تبدیل شده است. OpenAI در تلاش است تا به وسیله تحقیقات و توسعه فناوریهای جدید، مدلهای هوش مصنوعی قدرتمند و پیشرفتهای را ایجاد کند که قابلیت حل وظایف پیچیدهتری را داشته باشند. آنها در تلاشند تا با استفاده از هوش مصنوعی، بهبودهای قابل توجهی را در حوزههای مختلف از جمله پردازش زبان طبیعی، تصویربرداری، ایجاد محتوا، اتوماسیون صنعتی و بسیاری دیگر ایجاد کنند.
OpenAI علاوه بر توسعه مدلهای هوش مصنوعی، برنامهها و ابزارهای مختلفی را نیز ارائه میدهد تا به توسعهدهندگان و کاربران عمومی کمک کند از قدرت هوش مصنوعی استفاده کنند. این شامل رابطها و API هایی است که امکان استفاده از مدلهای OpenAI برای تولید متن، ترجمه، خلاصهسازی و سایر وظایف زبانی را فراهم میکند. علاوه بر این، OpenAI به عنوان یک سازمان “باز” (Open) شناخته میشود. این به معنای این است که برخلاف برخی شرکتهای تجاری، OpenAI تلاش میکند تا تحقیقات و نتایج خود را در دسترس عموم قرار دهد و با مشارکت و همکاری با جامعه هوش مصنوعی، توسعه پایدار هوش مصنوعی را تضمین کند.
تاریخچه OpenAI
OpenAI در سال 2015 تأسیس شد و بنیانگذاران اصلی آن شامل ایلان ماسک (Elon Musk)، سام آلتمن (Sam Altman)، گرگ بروکمن (Greg Brockman)، ایلیا سوتسکی (Ilya Sutskever)، و ووجیس (Wojciech Zaremba) بودند. ایده اصلی تأسیس OpenAI برگرفته از نگرش آنها در مورد توسعه هوش مصنوعی بود که به راحتی برای همه افراد قابل دسترسی باشد. از آن زمان تاکنون، OpenAI رشد قابل توجهی داشته است. در سال 2016، OpenAI با انتشار مدل “GPT” یا “Generative Pre-trained Transformer” به موفقیت بزرگی دست یافت. این مدل با استفاده از شبکههای عصبی ترانسفورمر، توانایی تولید متن طبیعی را پیدا کرد و توانست با جزئیات و تنوع بیشتری به سؤالات وظایف متنی پاسخ دهد.
در سال 2018، OpenAI GPT-2 را معرفی کرد که یکی از قدرتمندترین مدلهای تولید متن در آن زمان بود. GPT-2 برخلاف نسخه قبلی، قادر به تولید متنهای بلندتر و متنوعتر بود و توجه بسیاری را به خود جلب کرد. سپس در سال 2019، OpenAI پروژه GPT-3 را معرفی کرد که قدرتمندترین و بزرگترین مدل تولید متن تا آن زمان بود. GPT-3 توانایی تولید متن بسیار طبیعی و مناسب را داشت و در حوزههای مختلفی مانند پاسخ به سؤالات، ترجمه، خلاصهسازی، تولید متن خلاقانه و غیره مورد استفاده قرار گرفت.
داستان تأسیس شرکت OpenAI
تأسیس این شرکت از جایی شروع شد که همه افراد از هوش مصنوعی عمومی کنترل ناپذیر ترس داشتند. ایلان ماسک اعلام کرده بود که هوش مصنوعی میتواند به تهدیدی برای انسانها تبدیل شود. البته نباید به این دلیل تحقیقات این حوزه را نادیده گرفت و آن را کنار گذاشت. از این رو باید به دنبال روشی برای کنترل این علم و استفاده از آن برای خدمت به انسانها بود.
این دغدغهها باعث شد افراد مشهور در حوزه فناوری به دنبال ایجاد موسسه و آزمایشگاهی غیر انتفاعی باشند که در آن از هوش مصنوعی برای اهداف انسانی استفاده کنند. علاوه بر آن نتابج این تحقیقات و یافتهها به راحتی در اختیار افراد دیگر نیز قرار گیرد.
به این صورت بود که در سال 2015 در سانفرانسیسکو شرکتی با نام OpenAI با اهداف و ایدههای بلند پروازانه تأسیس شد. اصلیترین بنیان گذاران و سرمایه گذاران این شرکت ایلان ماسک، سم آلتمن و چند فرد دیگر بودند. در ابتدای راه اندازی یک میلیارد دلار برای راه اندازی یک شرکت سرمایه گذاری شد. OpenAI نیز به عنوان موسسهای غیر انتفاعی در این زمینه معرفی شد. غیر انتفاعی بودن شرکت باعث میشود که افراد فعال در آن بدون نگرانی از بازگشت سرمایه بر روی پروژههای مختلف کار کنند.
رقابت OpenAI در مقابل DeepMind
از اولین اهداف تأسیس OpenAI رقابت با شرکتی مانند دیپ مایند بود. دیپ مایند از بزرگترین شرکتهای پژوهشی در زمینه هوش مصنوعی است و OpenAI از زمان تأسیس تا به حال توانسته خود را در کنار چنین شرکت بزرگی مطرح کند. با گذشت شش سال از تأسیس این شرکت، به عنوان یکی از پیشروترین آزمایشگاههای هوش مصنوعی در دنیا تبدیل شده است.
اهداف و ماموریتهای این شرکت باعث شده تا به شرکتی تبدیل شود که تمام توجهها در زمینه هوش مصنوعی به آن معطوف شده است. یکی از این اهداف رسیدن به فناوری AGI است. در واقع دانشمندان در این شرکت قصد دارند به اولین شرکتی تبدیل شوند که ماشینی با قدرت یادگیری و منطقی در حد ذهن انسان تولید کنند. این شرکت قصد دارد به همه اطمینان و باور دهد که هوش مصنوعی به صورت ایمن در حال رشد است و میتوان از مزایای آن به صورت گسترده در سراسر دنیا استفاده نمود.
توجه داشته باشید AGI میتواند به راحتی از کنترل انسان خارج شود. امروزه سطح استفاده از هوش مصنوعی در دنیا بسیار ضعیف است و الگوریتمهای مورد استفاده میتوانند دارای سو گیریهایی بوده و کاملا شکننده باشند. به این دلیل است که میتوان از هوش مصنوعی سو استفاده نمود و این موضوع زمانی خطرناک میشود که به دلیل هزینههای بالا فقط در اختیار افراد کمی قرار میگیرد. تصور کنید در آن شرایط فاجعهای بزرگ در دنیا رخ میدهد.
OpenAI قصد دارد به عنوان راهنما و هدایتگر در این حوزه کار کرده تا از هوش مصنوعی برای تمام دنیا و نه فقط سرمایه داران استفاده شود. آنها اعلام کردهاند اگر شرکتی بتواند قبل از OpenAI به AGI نزدیک شود، با آنها همکاری خواهند کرد.
دیپ مایند نیز از شرکتهای معتبر در این زمینه است که 5 سال زودتر از OpenAI شروع به تحقیق و کار بر روی هوش مصنوعی کرده است. اما روال کاری OpenAI متفاوت از آنهاست. دیپ مایند به دنبال کسب سود است اما در OpenAI همه چیز به صورت شفاف و متن باز در اختیار دیگران نیز قرار میگیرد.
ورود مایکروسافت به OpenAI
با توجه به توضیحاتی که درباره شفاف بودن این شرکت ارائه شدف اما به نظر میرسید کم کم از اهداف دور شده و به دنبال دریافت بودجههای مختلف بودند. شاید این موضوع و شاید هم موضوعات و اختلاف نظرهای مختلف باعث شد تا ایلان ماسک از جمع آنها جدا شود. البته اعلام کرد همچنان کمکهای مالی در اختیار آنها قرار میدهد. پس از ایلان ماسک آلتمن به عنوان مدیر عامل این شرکت انتخاب شد.
با گذشت دو سال از تأسیس این شرکت اختلاف نظرهای مختلفی درباره نحوه کار افراد و کارکنان پیش آمد. شاید این مشکلات به دلیل وجود ابهامات درباره AGI بود. این که دقیقا هوش مصنوعی عمومی وجود دارد و اینگه قرار است واقعا به بشر کمک کند تا مشکلاتی مانند تغییرات آب و هوایی و گرسنگی از بین برود یا خیر.
پس از گذشت مدتی تشخیص داده شد که غیر انتفاعی بودن امکان پذیر نیست و باید سرعت کار بالا رفته و سرمایه بیشتری در این زمینه موردنیاز است. در واقع آنها به دنابل تغییر رویه برای به دست آوردن و جذب بیشتر پول بودند. به همین دلیل در سال 2018 بیانیهای صادر شد که در کنار اهداف، به دنبال جذب سرمایه هستند. در سال 2019 خبر سرمایه گذاری یک میلیارد دلاری مایکروسافت منتشر شد. با توجه به شرایط این شرکت و تجاری و انحصاری بودن آن، احتمال جهت گیری تجاری شرکت نیز بیشتر شد. به این صورت بخش تجاری به شرکت اضافه شد.
محصولات ارائه شده توسط OpenAI
تا به حال محصولات مختلفی توسط این مجموعه ارائه شده است که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم.
GPT-3
اولین بار مقالهای در روزنامه گاردین به چاپ رسید که در آن رباتی به نام GPT-3 معرفی شد. جمله آغازین مقاله به این صورت بود که “من انسان نیستم، یک رباتم، یک ربات هوشمند. من تنها 0.12 درصد از ظرفیت شناختی خود استفاده میکنم”. این ربات در مقایسه با مدلهای قبلی پیشرفت بسیار زیادی داشته و در بیشتر موارد پاسخهای مرتبط و با معنی ارائه میدهد.
این ربات در سال 2020 تولید شده است و از یادگیری عمیق برای تولید متنهایی کاملا مشابه با انسان استفاده میکند. این ربات تقریبا 175 میلیارد پارامتر یادگیری ماشین دارد. با اعلام مایکروسافت تنها این شرکت به کدهای آن دسترسی دارد اما همه افراد میتوانند از APIهای عمومی آن استفاده کنند.
ChatGPT
این سیستم جدیدترین مدل زبان مبتنی بر هوش مصنوعی است که در واقع تکمیل کننده محصول قبلی ارائه شده توسط این شرکت است. این ربات میتواند مباحث بسیار پیچیده در حوزههای کاملا تخصصی را حل کند. هر نوع سوال و مسئلهای در زمینه ریاضی، فیزیک، برنامه نویسی و … را به راحتی درک و به آن پاسخ میدهد. البته گاهی اوقات پاسخهای نادرستی توسط آن ارائه میشود. به همین دلیل بهتر است پس از دریافت پاسخ حتما آن را بررسی و از صحیح بودن آن اطمینان حاصل کنید.
OpenAI Five
یکی دیگر از محصولات و پروژههای انجام شده توسط این شرکت، OpenAI Five است. در این پروژه مجموعهای از رباتها طراحی شده که به صورت تیمی در بازیهای ویدیویی شرکت میکنند. از این تیم میتوان در برابر یک تیم پنج نفره انسانی برای بازی کردن استفاده نمود. آمارهای این رباتها در بازیهای مختلف بررسی شده و در برخی از بازیها توانستهاند تیمهای مشهور انسانی را شکست دهند.
سیستم تولید آهنگ Jukebox
یکی دیگر از سیستمهایی که توسط این شرکت ارائه شده، سیستم تولید موسیقی ایده آل به نام Jukebox است. برای ساخت این سیستم از جدیدترین فناوری هوش مصنوعی استفاده شده تا بتواند موسیقی با کیفیت بسیار بالا و مشابه با انسان تولید کند. در ابتدا سیستم با مجموعه دادههای بسیار بزرگی از آهنگها آموزش داده شده است. این سیستم میتواند پیشرفت قابل توجهی در این حوزه به شمار بیاید و صنعت موسیقی را متحول کند. این ابزار میتواند در کنار موسیقیدانان و آهنگسازان مطرح در دنیا استفاده شود.
سیستم کدنویسی Copilot
ابزار نوآورانه دیگری که توسط شرکت OpenAI توسعه یافته است، سیستم کدنویسی Copilot است. در این ابزار به کمک هوش مصنوعی کدها تکمیل میشوند. برای طراحی آن از الگوریتمهای بسیار پیشرفته یادگیری ماشین استفاده شده است. علاوه بر تولید کد جدید میتوانید راهکارها و ایدههایی برای کدهای نصفه نیمه نیز ارائه دهد. به این صورت فرآیند کدنویسی با سرعت بسیار بالایی همراه میشود. در این ابزار نیز از NLP و یادگیری ماشین استفاده شده تا تجربه بصریتر و کارآمدتری را فراهم کند. این سیستم میتواند برای انجام پروژههای بزرگ و پیچیده برنامه نویسی بسیار کاربردی و مناسب باشد.
مزایا و معایب استفاده از خدمات Open AI
شرکت OpenAI شرایطی را ایجاد کرده تا برنامهنویسان عمومی بتوانند از ابزارهای آن به صورت رایگان استفاده کنند. ابزارهای مورد استفاده در این پلتفرم به حدی قدرتمند هستند که به سادگی میتوان مدلهای بسیار پیچیده را به کمک آن اجرا کرد. همچنین به علت دقت عملکرد بالای ابزارهای آن ک توسط شرکت مایکروسافت نیز مورد تایید قرار گرفتهاند، کاربران میتوان برای پروژهها و تحقیقات خود و فعالیتهای حوزه هوش مصنوعی مانند: پردازش زبان طبیعی، بینایی ماشین و … از ابزارهای OpenAI و فریمورکهای آن با خیالی آسوده و اطمینان خاطر استفاده کنند.
پلتفرمهای ارائه شده توسط این شرکت علاوه بر مزایای بسیار عالی دارای برخی معایب نیز هستند که بیشتر در نحوه استفاده از ابزارهای مختلف آن دیده میشوند. از آنجاکه برنامههای تولید شده توسط این شرکت در حوزه هوش مصنوعی، جدید هستند از اغلب ابزارهای آن تاکنون هیچ استفادهای نشده است. به همین دلیل ممکن است برنامهنویسان و توسعه دهندگان در استفاده از ابزارهای آن دچار مشکل شوند. همچنین نتوان از ابزارهای آن بر روی تمام سیستمها استفاده کرد. زیرا این پلتفرمها نسبتا جدید هستند و امکانات لازم برای استفاده از ابزارهای آن در تمام سیستمها مورد ارزیابی قرار نگرفته است. عمومی بودن استفاده از ابزارهای این شرکت نیز احتمال آسیبپذیر بودن در برابر حملات مخرب را افزایش میدهد.
با تمام این اوصاف از آنجا که OpenAI یکی از پیشگامان در حوزه هوش مصنوعی است، این انتظار را داریم که در آینده نقش بسیار مهم و حیاتی در شکلگیری هوش مصنوعی ایفا کند. همچنین امیدواریم این شرکت بتواند بر اساس ادعای خود در راستای پیرامون توسعه هوش مصنوعی در محیطی امن و شفاف تحقیقات و دستاوردهای خود را همگانی کند.
مهمترین دستاوردهای OpenAI در حوزه هوش مصنوعی
OpenAI در زمینه هوش مصنوعی تعداد زیادی از دستاوردها و پیشرفتهای مهم داشته است. برخی از مهمترین دستاوردهای این شرکت عبارتند از:
بات OpenAI Five
OpenAI Five یک پروژه تحقیقاتی بزرگ در زمینه هوش مصنوعی بود که توسط OpenAI انجام شد. این پروژه مربوط به توسعه یک تیم از رباتها برای بازی در بازی ویدئویی “Dota 2” است. Dota 2 یک بازی استراتژیک چندنفره آنلاین معروف و پیچیده است که توسط میلیونها بازیکن در سراسر جهان بازی میشود. OpenAI Five توانست تیم پنج نفره خود را بهبود دهد تا بازیکنان حرفهای Dota 2 را به چالش بکشد. این تیم از رباتها به طور خودکار و بدون نیاز به دستکاری انسانی، بازیهای Dota 2 را با سطح بسیار بالا بازی میکرد.
مدل زبانی GPT-2
GPT-2 یک مدل زبانی مبتنی بر شبکههای عصبی با ساختار تبدیل دهنده (Transformer) است که توسط شرکت OpenAI توسعه داده شده است. این مدل یکی از نسلهای پیشرفتهتر مدلهای GPT (Generative Pre-trained Transformer) میباشد. GPT-2 از 1.5 میلیارد پارامتر تشکیل شده و در اوایل سال 2019 معرفی شد. GPT-2 به عنوان یکی از مدلهای موفق در زمینه هوش مصنوعی شناخته میشود و تاثیر زیادی در تولید متن طبیعی، ترجمه ماشینی، پرسش و پاسخ، و بسیاری از زمینههای دیگر داشته است. از طرف دیگر، به عنوان یک مدل بسیار پیچیده، GPT-2 نیازمند مدیریت دقیق در استفاده عمومی و اهمیت اخلاقی میباشد تا از سوءاستفاده و انتشار اطلاعات نادرست جلوگیری شود.
ابزار کدنویس Copilot
Copilot ابزاری است که توسط GitHub و شرکت OpenAI توسعه داده شده و به توسعهدهندگان کمک میکند تا به صورت خودکار کد بنویسند و از توصیههای مربوط به کدنویسی بهرهبرداری کنند. این ابزار بر پایه هوش مصنوعی عمل میکند و از مدلهای زبانی مبتنی بر تبدیل دهنده (Transformer) که توسط OpenAI توسعه داده شدهاند، بهره میبرد. Copilot به توسعهدهندگان کمک میکند تا کدنویسی را سریعتر و بهرهورتر انجام دهند و به عنوان یک ابزار همکار هوش مصنوعی، میتواند فرآیند توسعه نرمافزار را بهبود بخشد.
سخن آخر
OpenAI به عنوان یکی از شرکتها و سازمانهای پیشرو در زمینه هوش مصنوعی است که از ابزارهای بسیار پیشرفته و خلاقانهای برای توسعه هوش مصنوعی استفاده میکند. این شرکت با هدف توسعه هوش مصنوعی قصد دارد سیستمهایی طراحی کند که هم از نظر اخلاقی و هم برای جامعه مفید و کاربردی باشد. تلاش بسیاری زیادی توسط این شرکت در حال انجام است تا به آینده هوش مصنوعی کمک کند. شاید هیچ کس به صورت دقیق نداند و نتواند پیش بینی کند که OpenAI در حال انجام چه کاری است و در نهایت به هدفی میرسد. اما مطمئنا در آینده نه چندان دور سیستمهای بسیار شگفت انگیزی در زمینه هوش مصنوعی ارائه میدهد.
بوتکمپ برنامه نویسی مپصا اچ آر(bootcamp.mapsahr) ، در تمام سالهای فعالیت خود همواره تلاش کرده است تا در حوزه تکنولوژی به ویژه هوش مصنوعی جدیدترین، مفیدترین و مهمترین اطلاعات روز دنیا را در اختیار و دسترس شما عزیزان و همراهان عزیز قرار دهد. اگر مایل به آشنایی هرچه بیشتر با هوش مصنوعی هستید به شما پیشنهاد میکنیم که نگاهی به مقالههای ” هوش مصنوعی Voice.ai چیست؟ آموزش هوش مصنوعی تغییر صدا “، ” تولید ویدیو با استفاده از هوش مصنوعی”، ” ساخت چهره با هوش مصنوعی های رایگان + ساخت عکس با چهره خود” ،” 10 خطر بزرگ هوش مصنوعی که جهان را تغییر می دهد“، ” 6 کاربرد برنامه نویسی + بهترین زبان برنامه نویسی کدام است؟” و سایر بلاگهای آپلود شده در مپصا بیاندازید.