در دهه اخیر، توسعه وب به سرعت گسترش یافته و باعث شده است که تعداد زیادی از افراد به دنبال فرصتهای یادگیری و بهبود مهارتهای خود در زمینههای بکاند (Backend) و فرانتاند (Frontend) باشند. اگرچه یادگیری بکاند امور مربوط به سمت سرور و پردازش دادهها را در بر میگیرد، اما تأثیر فرانتاند به عنوان واسط کاربری نقش بسیار مهمی در تجربه کاربری و تعامل با کاربران دارد. در این مقاله به بررسی “نقشه راه یادگیری بکاند” و همچنین چگونگی ارتقاء مهارتهای بکاند در کنار فهم عمیقی از فرانتاند میپردازد. این نقشه راه نه تنها به توسعهدهندگان حرفهای امکان پیشرفت و تخصص در بخش بکاند را فراهم میآورد، بلکه به تازهواردان نیز راهنمایی جامعی برای شروع و تسلط بر این دو زمینه اصلی توسعه وب ارائه میدهد.
بک اند وب سایت چیست؟
بکاند (Backend) وبسایت یا سرور نرمافزار، قسمتی از یک وبسایت یا برنامه است که مسئولیت پردازش و مدیریت دادهها، لجستیک کسبوکار و انجام عملیات منطقی را بر عهده دارد. به عبارت دیگر، بکاند بخشی از سیستم است که در کنار فرانتاند (Frontend)، که با رابط کاربری و تعاملات کاربر سر و کار دارد.
وظایف اصلی بکاند عبارتند از:
- مدیریت داده: ذخیره، بازیابی و بهروزرسانی اطلاعات در پایگاهداده.
- پردازش منطق کسبوکار: انجام عملیات منطقی و پردازشهای ضروری بر اساس درخواستها و اطلاعات فراهم شده.
- توزیع داده: ارسال دادهها به فرانتاند یا دیگر اجزای سیستم.
- مدیریت کاربران و امنیت: اجرای سیاستها و امنیت برای مدیریت دسترسیها و حفاظت از دادهها.
- ارتباط با سرویسهای خارجی: ارتباط با سرویسها و APIهای خارجی برای بهبود عملکرد و افزودن امکانات جدید.
زمینههای مهم توسعه بکاند شامل زبانهای برنامهنویسی متنوع (مانند Python، Ruby، PHP، Java، و غیره)، ساختارهای فریمورک، پایگاهدادهها و ابزارهای مدیریت کد میشوند. این اجزا با همکاری فرانتاند، یک سیستم کامل توسعه وب را تشکیل میدهند.
آیا برای یادگیری بکاند باید فرانتاند هم بلد بود؟
برای یادگیری بکاند (Backend)، لازم نیست حتماً فرانتاند (Frontend) را بلد باشید. بکاند و فرانتاند دو حوزه مجزا در توسعه وب هستند و دارای وظایف و مسئولیتهای مختلفی هستند.
فرانتاند مسئول طراحی و اجرای رابط کاربری است. یعنی بخشی از وبسایت یا برنامه که کاربران با آن تعامل دارند. این شامل طراحی صفحات وب، اجرای کدهای مرورگر (HTML، CSS، JavaScript) و تجربه کاربری (UX) میشود.
بکاند، به عنوان قسمتی از سرور یا سمت سرور نرمافزار، مسئولیتهای پردازش دادهها، انجام عملیات منطق کسبوکار، مدیریت پایگاهداده و امور سرور را بر عهده دارد.
بنابراین، شما میتوانید بر اساس علاقه و تمایل خود تصمیم بگیرید که آیا میخواهید در زمینه فرانتاند یا بکاند تخصص پیدا کنید. یا حتی ممکن است تصمیم بگیرید که در هر دو زمینه مهارت داشته باشید. این موضوع بر اساس نیازها و اهداف شما در حوزه توسعه وب است.
مسیر یادگیری بک اند
یادگیری بکاند یک مسیر جذاب و چالشبرانگیز در حوزه توسعه نرمافزار است که نیازمند یادگیری مفاهیم و ابزارهای مختلفی است. در ادامه، یک راهنمای مفصل برای مسیر یادگیری بکاند ارائه شده است:
مفاهیم پایه
- زبانهای برنامهنویسی: شروع با یادگیری یک زبان برنامهنویسی برای بکاند، مانند Python، Java، Ruby، PHP یاjs، اولین گام است.
- مفاهیم پایه بکاند: آشنایی با مفاهیم اصلی مانند سرورها، پروتکلهای انتقال اطلاعات مانند HTTP و HTTPSو مفاهیم مانند API (Application Programming Interface).
پایگاهداده
- آشنایی با پایگاهداده: یادگیری مفاهیم پایگاهدادهها، SQL (Structured Query Language) یا NoSQL از موارد اساسی است.
- ORM (Object-Relational Mapping): مفهوم ORM و ابزارهایی مانند Hibernate یا SQLAlchemy برای ارتباط بیشتر بین پایگاهداده و کد برنامه.
فریمورکها
- استفاده از فریمورکهای بکاند: آشنایی با فریمورکهای معروف مانند Django برای Python، Spring برای Java، Ruby on Rails برای Ruby، Laravel برای PHP یا Express برایjs.
- مفاهیم MVC (Model-View-Controller): فهم نحوه سازماندهی کد با الگوی MVC که در بسیاری از فریمورکها به کار میرود.
امنیت
- آشنایی با مسائل امنیتی: یادگیری در مورد حفاظت از سیستم، جلوگیری از حملات نفوذ و استفاده از روشهای امنیتی مانند
- Authentication و Authorization: فهم چگونگی اعتبارسنجی و اختیار دسترسی کاربران به منابع سیستم.
ابزارها و مفاهیم پیشرفته
- سیستمهای ذخیرهسازی موقت و توزیع شده: مفاهیم مانند Memcached یا Redis برای بهبود عملکرد.
- Containerization و Orchestration: آشنایی با Docker و Kubernetes برای مدیریت و اجرای برنامهها.
- Logging و Monitoring: استفاده از ابزارهایی مانند ELK Stack یا Prometheus برای نظارت بر عملکرد سیستم.
پروژههای عملی
- پروژههای عملی: شرکت در پروژههای کوچک و متوسط تا زمانی که به تسلط در مفاهیم بکاند برسید.
- مشارکت در جوامع توسعهدهندگان: شرکت در انجمنها و گروههای توسعه بکاند برای به اشتراک گذاری تجربیات و یادگیری.
این مسیر یادگیری بکاند با پیشرفت گام به گام و اخذ تجربه از پروژههای عملی، به شما کمک میکند تا مهارتهای لازم برای توسعه سیستمهای پیچیده را کسب کنید و به یک توسعهدهنده بکاند ماهر تبدیل شوید.
جمع بندی
یادگیری بکاند برای افرادی که علاقهمند به توسعه سمت سرور و پردازش دادهها هستند، مناسب است. این مسیر شامل زبانهای برنامهنویسی، پایگاهداده، فریمورکها، امنیت و ابزارهای پیشرفته است که توسعهدهندگان را تا مرحلهای از تسلط به مفاهیم بکاند هدایت میکند. از اهمیت آشنایی با فنون امنیتی گرفته تا توانایی در استفاده از ابزارهای مدیریت کد و نظارت بر عملکرد سیستم، باید یک دید گسترده از مفاهیم و ابزارهای مختلف داشته باشند. با شرکت در پروژههای عملی و فعالیت در جوامع توسعه، توسعهدهندگان میتوانند مهارتهای خود را تقویت کرده و به عنوان اعضای فعال در جامعه توسعه نرمافزار حضور یابند. به این ترتیب، افراد میتوانند به توسعهدهندگان بکاند ماهر و با توانمندیهای گسترده تبدیل شوند که نقش اساسی در ساختار وب و توسعه نرمافزارهای مدرن دارند.
یکی از بهترین روشها برای یادگیری بک اند شرکت در بوت کمپهای آموزشی است. بوت کمپ برنامه نویسی مپصا اچ آر برگزار کننده دورههای آموزشی به صورت کاملا حرفهای است. این مجموعه دورههای خود را به صورتی برگزار میکند که افراد پس از اتمام دوره برای ورود به بازار کار آماده شوند. همچنین میتوانید در بلاگ مپصا جدیدترین اطلاعات و اخبار دنیای برنامه نویسی و هوش مصنوعی را مطالعه کنید.