سوالات زیادی برای افراد علاقمند به این رشته و خصوصا والدینی که فرزند مشتاق به این رشته دارند، پیش میاید. یکی از مهم ترین این سوالات این است که برنامه نویسی را از چه سنی میتوان شروع کرد؟ معمولا برای اینکه بچه‌ها بهانه گیری نکنند، در موقعیت‌های گوناگون والدین گوشی موبایل، تبلت، بازی‌های رایانه‌ای یا هر چیز دیگری از این قبیل را در اختیار بچه می‌گذارند. به همین سبب تقریبا تمام بچه‌ها نحوه کار کردن با این وسایل را به خوبی بلد بوده و با آنها آشنا هستند. حتی ممکن است گفته باشند که به برنامه نویسی علاقمندند.
اما، سوال این است آیا برنامه نویسی فکر خوبی است و والدین باید اجازه دهند فرزندانشان این کار را پیگیری کنند؟ در این مقاله در مورد سن مناسب برای شروع برنامه نویسی صحبت کرده و در ادامه نکات مهمی را در مورد انتخاب کردن زبان برنامه نویسی بر اساس سن و سال را برای شما شرح می‌دهیم تا سریع‌تر و راحت‌تر با برنامه نویسی آشنا شوید. اگر تازه قصد شروع برنامه نویسی را دارید یا به عنوان والدین می‌خواهید فرزندتان را با برنامه نویسی آشنا کنید، این مقاله به شما کمک می‌کند به خوبی با برنامه نویسی آشنایی پیدا کنید.
کامپیوتر به عنوان یک نوع ماشین با زبان صفر و یک آشنایی دارد و تنها داده‌هایی که به این صورت نوشته شده باشند رو درک می‌کند. اما استفاده از این زبان برای انسان‌ها کار مشکلی است. پس برای اینکه مجبور نباشیم با زبان صفر و یک کار کنیم نیاز به زبان دیگری به عنوان واسطه داریم. زبان‌های متعددی برای این کار وجود دارند.
برنامه نویسی به معنی تبدیل کردن دستورالعمل های نوشته شده توسط کامپیوتر به شکل و فرمی است که یک ماشین بتواند آن را درک کند. برنامه مورد نظر با زبانی شبیه به زبان‌های انسان‌ها (به عنوان مثال انگلیسی) برای سهولت در خواندن و نوشتن برای انسان، نوشته شده و پس از آن اصطلاحا کد کامپایل می‌شود. یعنی به شکلی در می‌آید که کامپیوتر بتواند آن را اجرا کند. به همین خاطر، زبان‌های برنامه نویسی متعددی به وجود آمده که مهم‌ترین آنها عبارتند از: پایتون، جاوا، جاوا اسکریپت، سی، PHP و …
با وجود اینکه این روزها غالبا تصور عموم این است که سن مناسب برای یک کد نویسی حرفه‌ای نوجوانی است اما اصول و قواعد ابتدایی آن را حتی به بچه‌های زیر 7 سال نیز میتوان آموزش داد. در واقع در سال‌های اخیر پیشرفت تکنولوژی باعث شده، کد نویسی و برنامه نویسی با سرعتی باور نکردنی برای کودکان جذاب شده و محبوبیت زیادی به دست آورد. به طوری که در کشورهای پیشرفته برنامه نویسی را در مدارس به تمام بچه‌ها تدریس می‌کنند. مزیت این کار این است که بچه‌ها و کودکانی که از سنین پایین برنامه نویسی را آموزش می‌بینند، بهتر از دیگران می‌توانند خود را برای موفقیت در آینده آماده کنند.
دوره‌های کوتاه مدت و کمپ‌های تابستانی زیادی وجود دارند که تمرکز زیادی روی آموزش دادن برنامه نویسی به کودکان و خردسالان دارند. در سنین پایین ذهن کودکان مثل یک تخته سیاه تمیز است که هر چیزی روی آن بکشیم، ثبت می‌شود و به راحتی پاک نمی‌شود. به همین دلیل خلاقیت و قدرت یادگیری بالا در این سن به بچه‌ها کمک می‌کند هم سریع‌تر و بهتر برنامه نویسی را یاد بگیرند هم اینکه این اطلاعات در حافظه بلند مدت آنها ذخیره شده و به ندرت ممکن است پاک شود.
اگر در سنین خردسالی نیستید، اصلا نیازی نیست نگران باشید زیرا باز هم می‌توانید برنامه نویسی را یاد بگیرید. کد نویسی کردن بسیار بسیار به حل کردن پازل شباهت دارد و ماهیت جذاب چنین سرگرمی‌هایی یادگیری آنها را بسیار لذت بخش می‌کند. هر کدام از زبان‌های مختلف کد نویسی معمولا در رنج سنی خاصی طرفدار دارند، لذا براساس سن می‌توانید برنامه نویسی با یکی از آنها را شروع کنید.
زمانی که حرف از برنامه نویسی کودکان می‌شود، باید برای زبان برنامه نویسی زبانی بصری انتخاب شود. یک زبان برنامه نویسی بصری پایه و اساس محکمی برای برنامه نویسی ایجاد می‌کند و به کودکان کمک می‌کند تا کدها را یکی یکی کنار هم چیده و مثل پازل پشت هم قرار داده، آنها را کشیده و رها کنید تا متحرک شده و بازی و برنامه بسازند.
به همین دلیل یک اپلیکیشن یا یک زبان برنامه نویسی پازل به اسم scratch junior مخصوص بچه‌های 5 تا 8 ساله طراحی شده است. این ابزار محیطی خلاقانه و جذاب برای بچه‌ها دارد که در قالب بازی کد نویسی را به کودکان آموزش می‌دهد. بعضی از مزایای scratch junior عبارتند از:
می‌توانیم از ذوق و اشتیاقی که فرزندمان برای استفاده از بازی‌های کامپیوتری دارد بهره برده و بازی را به محیطی آموزشی برای او تبدیل کنیم. این کار باعث می‌شود پروسه یاد گرفتن برنامه نویسی برای کودکان و نوجوانان جذاب و سرگرم کننده باشد و خیلی ساده و راحت کودکان به انجام کد نویسی اشتیاق نشان می‌دهند.
به دلیل بیشتر بودن سن مخاطبان در این بازه سنی، ابزار قدری ارتقا یافته و زبانی به نام scratch پیشنهاد می‌شود. فضای scratch مثل scratch junior است، اما کمی پیچیده‌تر و امکانات بیشتر و حجم بالاتری از دستورات دارد. ساختار‌های برنامه نویسی در scratch وجود دارند اما این بار دقیقا پازل‌ها به شکل دستور و قالب‌های برنامه نویسی هستند. مثلا در برنامه نویسی مفهومی داریم که به آن حلقه گفته می‌شود. حلقه برای تکرار کردن تعدادی از دستورها به تعداد مشخصی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در محیط scratch نیز، این حلقه وجود دارد منتهی به شکل یک قطعه پازل. به این صورت که به جای کد نویسی مستقیم از آن قطعه پازل بهره می‌گیرید.
از 12 سالگی تا قبل از دانشگاه می‌توانید برنامه نویسی را شروع کنید و بهتر است برای برنامه نویسی زبانی را انتخاب کنید که ویژگی‌های زیر را داشته باشد:
افراد زیادی هستند که تصور می‌کنند شروع برنامه نویسی بهتر است با زبان‌های خانواده C مانندC، C++، و C# انجام شود. زیرا هم زمان با یاد گرفتن این زبان‌ها میتوان مفاهیم عمیق برنامه نویسی را نیز آموخت. حتی در بیشتر مراکز آموزشی و دانشگاه‌هایی که برنامه نویسی آموزش می‌دهند، آموزش برنامه نویسی با این زبان‌ها انجام می‌گیرد.
باید این نکته را در نظر داشته باشید که یاد گرفتن این زبان‌ها برای یک نوجوان 13 یا 14 ساله کاری بسیار دشوار است. به حدی که ممکن است از برنامه نویسی متنفر شده و دیگر سراغ یادگیری آن نیاید. پس بهتر است که قبل از ورود به دانشگاه زبان‌های ساده‌تری همچون جاوا اسکریپت، پایتون، CCS ، HTML و… را یاد بگیرید تا برای یاد گرفتن زبان‌های پیشرفته‌تر و پیچیده‌تر، سردرگمی کمتری را تجربه کنید.
تا قبل از ورود به دانشگاه معمولا افراد دغدغه‌های فکری کمی دارند و به همین دلیل متخصصان برنامه نویسی سعی می‌کنند جوری برنامه نویسی را به کودکان و نوجوانان آموزش دهند که آنها را به سمت برنامه نویسی جذب کنند. اما پس از 17 سالگی و با ورود به دانشگاه، سطح دغدغه‌ها و آینده نگری افراد بیشتر شده و برای رسیدن به هدف خاصی تلاش می‌کنند. برخی برای کسب درآمد و به عنوان یک شغل به برنامه نویسی می‌نگرند و عده‌ایی دیگر برای به دست آوردن موقعیت‌های خوب شغلی یا تحصیلی در خارج از ایران تلاش می‌کنند. در همین راستا، افراد باید بر اساس هدفی که دارند، مناسب‌ترین زبان برنامه نویسی را برای خود انتخاب کنند. به عنوان مثال:
پس باید بر اساس هدف خود دقت کنید تا بتوانید بهترین زبان برنامه نویسی را برای خود انتخاب کنید. در هر سنی که باشید ممکن است اهدافی برای خود در نظر گرفته باشید که با تلاش و پشتکار، انتخاب نقشه راه مناسب و منابع درست می‌توانید به هدف خود که می تواند کسب درآمد یا مستقل شدن باشد، با موفقیت کامل برسید.
در این مقاله سعی کردیم درباره مناسب ترین سن برای شروع برنامه نویسی صحبت کنیم. اگر سن بالایی دارید و تازه متوجه علاقه خود به برنامه نویسی شده‌اید، اصلا نیازی نیست نگران باشید چرا که بر اساس ضرب المثلی ایرانی ماهی را هروقت از آب بگیرید تازه است. بالا بودن سن شما هنگام شروع کار این کمک را به شما می‌کند که به دلیل تجاربی که در زندگی به دست آورده‌اید، بیشتر از جوانتر‌ها قدر زمان را می‌دانید و به خوبی از کوتاه ترین فرصت‌ها نیز بهره می‌گیرید. همچنین باید دقت کنید که با مشاوره با افراد آگاه در زمینه، بهترین و مناسب ترین زبان برنامه نویسی و ابزار را انتخاب کنید تا بهترین نتیجه را به دست آورید.
بوت کمپ برنامه نویسی مپصا اچ آر برگزار کننده دوره‌های آموزش برنامه نویسی و هوش مصنوعی است. اگر به یادگیری برنامه نویسی علاقه دارید می‌توانید در دوره‌های آموزشی این مجموعه شرکت کرده و کار برنامه نویسی را از صفر شروع کنید. مزیت شرکت در بوت کمپ‌های مپصا این است که به صورت پروژه محور بوده و پس از اتمام می‌توانید به راحتی به بازار کار وارد شوید.
