هوش مصنوعی در پزشکی اهمیت زیادی دارد. در این موارد از مدلهای یادگیری ماشینی برای بررسی دادههای پزشکی و کشف نتایج مهم استفاده میشود. هوش مصنوعی میتواند به بهبود سلامت بیمار کمک کند. با توجه به پیشرفتهایی که در علم کامپیوتر ایجد شده است، هوش مصنوعی نیز در این حوزه وارد شده و در سیستمهای مراقبت بهداشتی مدرن جای گرفته است.
الگوریتمهای هوش مصنوعی و همچنین برنامههای کاربردی که از این الگوریتمها استفاده میکنند، به متخصصان پزشکی در محیطهای بالینی و همچنین در انجام تحقیقات پزشکی کمک میکنند.
مهمترین کاربردهای هوش مصنوعی در پزشکی
هوش مصنوعی با روشهای متعددی در زمینه پزشکی تأثیر داشته و در موارد مختلفی به بیمار و پزشک کمک میکند. در اینجا چند نمونه از نحوه استفاده از هوش مصنوعی آورده شده است:
هوش مصنوعی در تشخیص بیماری
هوش مصنوعی میتواند به صورت ویژه و بدون توقف از بیمار مراقبت کرده و در صورت بروز مشکل و مشاهده علائم خطرناک، سریعا به پزشک اطلاع دهد. این موضوع مخصوصا برای بیمارانی که به مراقبت دائم نیاز دارند اهمیت داشته و به راحتی جایگزین پرستار یا مراقبت میشود.
دستگاههای پزشکی مختلفی مانند مانیتورهای قلب علائم حیاتی را ردیابی میکنند،سپس به کمک هوش مصنوعی این دادهها جمع آوری شده و در صورت مشاهده موارد خطرناک به پزشک اطلاع داده میشود. نکته مثبت درباره این دستگاهها این است که دقت و حساسیت بسیار بالاتری نسبت به نیروی انسانی دارند.
درمان بیماری شخصی
پشتیبانی از بیماران در تمام روزها و ساعتهای شبانه روز از دیگر کاربردهای هوش مصنوعی در پزشکی است. هوش مصنوعی میتواند با بررسی وضعیت بیمار در هر ساعتی از شبانه روز به درخواستها و سوالات او پاسخ داده و او را راهنمایی کند. پاسخ دادن به این سوالات بر اساس سوابق بیماری، نیازهای شخصی و ترجیحات بیمار خواهد بود. یکبار اطلاعات خود را در اختیار این سیستمها قرار داده و هر موقع نیاز به راهنمایی و پشتیبانی داشتید، از آن استفاده کنید.
استفاده از رباتها در جراحی
رباتها کاربردهای زیادی در پزشکی و مخصوصا انجام جراحی دارند. کارایی رباتها در انجام برخی از عملهای جراحی بسیار بهتر از پزشکان است و حتی در زمینههای مختلف میتوانند دقت، کنترل و انعطاف پذیری بیشتری نیز داشته باشند. به کمک رباتها میتوان از ابزارهای بسیار کوچکتر و دقیقتر استفاده نمود و برشهای جراحی دقیقتری را ایجاد کرد.
به این صورت روند جراحی بسیار موثرتر از حالت قبل میشود. نکته مثبت درباره این روش جراحی این است که بیمار با درد کمتری پس از عمل روبرو شده و زمان بهبودی او نیز کاهش مییابد.
هوش مصنوعی در تصویربرداری پزشکی
یکی از حوزههایی که هوش مصنوعی نقش مهم و برجستهای در آن دارد، تصویربرداری پزشکی است. با توجه به تحقیقات انجام شده، سیستمهای تشخیص تصویربرداری هوش مصنوعی میتوانند با دقت بالاتری نسبت به رادیولوژیستهای انسانی، علائم بیماریهای مختلف مانند سرطان سینه را تشخیص دهند. آنها همچنین میتوانند به عنوان دستیار پزشک عمل کرده و نکات مهمی که ممکن است پزشک به آنها توجه نداشته باشد، به او یادآوری کنند.
تشخیص اپیدمی با کمک هوش مصنوعی
قبل از بروز بیماری کرونا، استارتاپی به نام بلو دات، هشدارهایی درباره اپیدمی در ووهان چین داده بود. پیش بینی این خبر به کمک الگوریتمهای هوش مصنوعی صورت گرفته است. بسیاری از سازمانهای کنترل بیماری در دنیا، یک تا چند هفته پس از آن درباره این اپیدمی هشدار دادند. همانطور که این الگوریتمها میتوانند اپیدمی را تشخیص داده، در صورت پیشرفت و توسعه قطعا میتوانند در جلوگیری از انتشار و مرگ و میر توسط آن نیز موثر باشند.
رشد سریع داروها
فرآیند کشف و تولید دارو از پرهزینهترین بخشهای توسعه دارو در زمینههای پزشکی است. با کمک هوش مصنوعی میتوان این کار را در بازه زمانی کوتاهتر و با هزینه کمتری انجام داد. هوش مصنوعی میتواند طرحهای دارویی بهتری ارائه داده و در کنار آن به داروسازان برای پیدا کردن ترکیبهای مفید کمک کند. هوش مصنوعی میتواند بر بسیاری از چالشهای کلان داده که در صنعت علوم زیستی و داروسازی پیش میآید غلبه کند.
جمع آوری، مدیریت و دسترسی سریع به دادههای پزشکی
صنعت پزشکی به سرعت تحت تأثیر کلان دادهها قرار میگیرد. اطلاعات پزشکی بسیار مهمی که در میان انبوهی از دادههای از بین رفته و هرگز برای موارد مختلفی پزشکی استفاده نمیشوند، به کمک هوش مصنوعی مورد استفاده قرار گرفته و میتوانند بسیار کاربردی و مفید باشند.
به کمک هوش مصنوعی میتوان تمام اطلاعات و دادههای پزشکی را به سادگی جمع آوری و مدیریت کرد. دسترسی به آنها سادهتر شده و با پردازش دقیق میتوان اطلاعات بسیار مهم و کاربردی از آنها استخراج کرد.
مزایای هوش مصنوعی در پزشکی
علاوه بر کاربردهایی که برای هوش مصنوعی در پزشکی معرفی شد، این علم مزیتهایی نیز برای بیماران و پزشکان به همراه دارد. در ادامه برخی از مزیتها معرفی شدهاند.
کاهش خطا
با توجه به تحقیقات انجام شده، هوش مصنوعی میتواند باعث بهبود شرایط ایمنی بیمار شود. ابزارهای هوش مصنوعی که برای بهبود بیماری، مدیریت داروهای بیمار و … استفاده میشوند، میتواند میزان خطاهای پزشکی را تا حد زیادی کاهش دهند. ابزارهای هوش مصنوعی دقت بسیار بالایی نسبت به نیروی انسانی دارند و با کمترین خطا در خدمت بیمار هستند.
کاهش هزینههای مراقبت
هوش مصنوعی از طریق روشهای گوناگونی باعث کاهش هزینههای مراقبت میشود. ساخت دارو، کاهش خطاهای دارویی، پشتیبانی مجازی از بیمار، ایجاد جریان کار اداری و بالینی دقیقتر، جلوگیری از کلاهبرداریهای حوزه درمان و … همگی به کمک هوش مصنوعی امکان پذیر است و از این رو هزینههای درمان و مراقبت نیز کاهش مییابند.
افزایش تعامل پزشک و بیمار
قطعا برای هر بیماری پیش میاید که خارج از ساعت کاری نیاز به برقراری ارتباط با پزشک داشته باشد. هوش مصنوعی میتواند در این زمینه کار ساز بوده و سوالات بیماران پاسخ دهد. رباتهای چت پشتیبان به صورت 24 ساعت و در تمام طول هفته در دسترس بوده و به عنوان راهنما برای بیمار عمل میکنند. به این صورت تا زمان دسترسی بیمار به پزشک بهترین و دقیقترین جایگزین هستند.
چالشهای و جهت گیریهای آینده هوش مصنوعی در پزشکی
استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی میتواند در آینده چالشهای مختلفی را برای افراد ایجاد کند. در سالهای گذشته ابزارهای هوش مصنوعی مختلفی به صورت فردی نیز طراحی شده که هر فرد متناسب با نیاز خود آنها را خریداری و استفاده میکند. شرکتهای تولید کننده نیز به دنبال بستن قرارداد با شرکتهای بیمهای و دولتها برای استفاده همگانی از این ابزار هستند.
برخی از این ابزارها بیشتر توسط جوانان استفاده میشوند. از طرفی افراد زیادی توانایی مالی برای خرید و استفاده از این دستگاهها را ندارند. بعید نیست در سالهای آینده افرادی که از این دستگاهها استفاده نمیکنند، تحت حمایت شرکتهای بیمهای قرار نگرفته و حتی نتوانند به راحتی از خدمات درمانی استفاده کنند.
یکی دیگر از موانع بزرگ در پذیرش فناوریهای هوشمند پزشکی در پزشکان، ترس از غیرانسانی شدن این حوزه است. این امر عمدتاً به دلیل افزایش بار اداری تحمیل شده بر پزشکان است. با این حال، فن آوری مدرن مانند پردازش ACI و زبان طبیعی میتواند مسئله بار اداری را حل کرده و به پزشکان کمک کند بیشتر روی بیمار تمرکز کنند.
سخن آخر
کاربردهای هوش مصنوعی بسیار متنوع هستند و به سرعت در حال پیشرفت و توسعه در تمام زمینههای علمی هستند. یکی از مهمترین کاربردهای هوش مصنوعی در زمینه پزشکی است که میتواند به ارتقا سیستم سلامت و درمان کمک کند. در این مقاله به طور کامل درباره کاربردهای هوش مصنوعی در پزشکی صحبت شد، اما این موارد تنها گوشهای از کاربردهای این علم در حال پیشرفت هستند. قطعا در آینده شاید تحولات عظیمی در صنعت پزشکی به کمک هوش مصنوعی خواهیم بود.